In een nieuwsbrief gericht aan de HID collega’s die momenteel thuiszitten, schrijft Transavia deze week dat het nog langer onduidelijk blijft of zij dit jaar opnieuw kunnen instromen. Dat er geen instroom is zolang onbekend is hoeveel er überhaupt gevlogen kan worden, is goed te begrijpen.  Maar het feit dat Transavia deze collega’s in onzekerheid laat zitten terwijl er gelijktijdig plannen worden gemaakt om anderen in te laten stromen, roept vragen op.

Onzekere contracten

Transavia heeft, net als andere luchtvaartmaatschappijen, een productie die sterk afhankelijk is van seizoensdrukte. Onderdeel van het verdienmodel van Transavia is om de financiële risico’s van de seizoenswisselingen neer te leggen bij het cabinepersoneel. Dat doet Transavia door middel van het uitdelen van onzekere contracten. De zogenaamde ‘flexibele schil’ vangt alle klappen op.

De varianten van onzekere contracten die we kennen bij Transavia zijn de tijdelijke contracten voor her-in-diensttreders (HID-ers) en de piek-dal contracten. De HID-ers hebben een onzeker contract waarmee ze jarenlang in een draaideur constructie gehouden kunnen worden en collega’s met een piek-dal contract zitten ieder jaar wekenlang zonder inkomen thuis. In tijden dat het goed gaat met het bedrijf ondervindt de medewerker hier meestal weinig last van, er is dan uitzicht op een vaste aanstelling of een verhoging van het aantal uren, maar in tijden van crisis zijn collega’s met een onzeker contract de eerste die de rekening gepresenteerd krijgen.

Het einde van de huidige crisis lijkt voor de luchtvaart nog niet in zicht. Er zijn steeds meer geluiden over landen die verdere reisrestricties aankondigen en de strenge lockdowns zorgen ook voor veel minder reisbewegingen. De vooruitzichten voor de productie van Transavia lijken voorlopig niet te verbeteren. Er is vorig jaar reeds afscheid genomen van 117 collega’s met een onzeker contract en nu is nog een grote groep gewaardeerde collega’s in afwachting van bericht over hun kansen om dit jaar terug te keren. Daarvoor zal de markt wel flink aan moeten trekken.

Detachering KLM

Ook bij KLM hakt de crisis er flink in en moet er gereorganiseerd worden. Een groot aantal cabinemedewerkers met vaste contracten is boventallig verklaard. KLM en Transavia hebben afgesproken samen te werken om ervoor te zorgen dat deze KLM medewerkers het bedrijf niet definitief hoeven te verlaten. Als blijkt dat Transavia dit jaar meer cabinepersoneel nodig heeft dan het huidige vaste korps, dan zal KLM haar boventallige medewerkers op tijdelijke basis detacheren bij Transavia.

Dat is een mooie oplossing voor de KLM collega’s met een vast contract, maar het gaat ten koste van de Transavia collega’s met een tijdelijk contract. Dit is pijnlijk, maar het toont de relatieve waarde van een vast contract tegenover een onzeker contract. In een omgekeerde situatie zouden we mogelijk ook willen zien dat Transavianen met een vast contract hun baan zouden kunnen behouden door tijdelijk gedetacheerd te worden bij KLM.

Stagiair(e)s

Transavia kondigt in haar nieuwsbrief ook aan dat er binnenkort nieuwe stagiair(e)s een stageplek aangeboden krijgen. Je zou geneigd zijn te denken dat ook dit weer ten koste gaat van de HID collega’s, maar Transavia zegt over te zijn gegaan op een nieuwe stageovereenkomst. Stagiair(e)s ontvangen nu alleen een stagevergoeding in plaats van een volledig loon.

Dat zou automatisch moeten betekenen dat stagiaires alleen nog ‘boven op de sterkte’ ingezet mogen worden. Immers, een stagiair die €300,- in de maand verdient om werkervaring op te doen, mag wettelijk geen werkplek innemen van een volwaardige werknemer.

Transavia geeft aan dat de inzet van stagiaires niet ten koste zal gaan van werkplekken van het vaste korps, maar het is onduidelijk wat er gaat gebeuren wanneer het vluchtaanbod weer groeit en er meer personeel nodig is. Ook dan zal Transavia aan moeten tonen dat stagiair(e)s bovenop het benodigde korps ingezet worden. Een volwaardige werkplek mag nooit en te nimmer structureel bezet worden door een stagiair(e).   

Wij gunnen stagiair(e)s in deze moeilijke tijden natuurlijk een fijne stageplek om de nodige werkervaring op te doen en we juichen het toe dat Transavia haar best doet om deze studenten een kans te geven in de luchtvaart. We waken er wel voor dat Transavia de stagiaires niet gaat zien als onderdeel van een verdienmodel waarbij goedkope krachten de plek innemen van ervaren collega’s.

Keuzes van Transavia

Zowel de keuze voor het inzetten van stagiair(e)s als de keuze voor het detacheren van KLMers zijn keuzes die Transavia éénzijdig kan maken. Wij kunnen alleen toezien op de juiste toepassing.

Vanuit onze rol als vakbond hebben wij er bij Transavia op aangedrongen dat de HID-ers zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen over hun toekomst en hebben wij het bedrijf gewaarschuwd voor stagemisbruik als verdienmodel.

Mochten jullie naar aanleiding van het bovenstaande vragen of opmerkingen hebben dan kunnen jullie zoals altijd bij ons terecht via: transaviacabine@fnv.nl .